دكتر محمود تولايي در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: تحقيقات در كشور با وجود تمام مشكلات، انجام شده و ميشود كه نتيجه پارهاي از آنها را ميتوان در ساخت كيتهاي تشخيص كرونا، داروها و واكسن احتمالي مشاهده كرد. اين تحقيقات مقدماتي را ايجاد كرده كه توليد واكسن در كشور آغاز شود.رئيس انجمن ژنتيك ادامه داد: واكسنهاي سنتي يا نسل اول از انواع ضعيف يا كشته شده ويروس تشكيل شدهاند و سيستم ايمني بدن هنگام تزريق به فرد، ويروس را به عنوان مهاجم تشخيص ميدهد و براي جلوگيري از تهاجمهاي بعدي، آنتيبادي توليد ميكند. اما نكته اين است كه پرورش كافي ويروسهاي ضعيف يا كشته شده براي ايجاد واكسن براي ميليونها نفر ميتواند ماهها يا حتي سالها طول بكشد.
تحقيقات روي واكسن از نوع كشت بافتي
وي در خصوص فعاليت يكي از تيمهايي كه در زمينه توليد واكسن كرونا در كشور فعاليت ميكند، گفت: يكي از تيمها روي توليد واكسنهاي نسل اول كه از نوع كشت بافتي و غيرفعال سازي ويروس كرونا است، كار ميكند.تولايي خاطر نشان كرد: در اين نوع واكسن، بعد از تكثير و تزايد، ويروس با مواد ضد ويروسي غير فعال ميشود؛ ولي لاشه ويروس به عنوان شكل عامل مهاجم به بدن تلقيح خواهد شد تا به محض ورود ويروس به بدن، آنتي باديهاي لازم عليه آن توليد شوند.وي تاكيد كرد: خوشبختانه اين واكسن مسير حركت اميدوار كنندهاي دارد و در مسير تستهاي حيواني و انساني قرار گرفته است.
تحقيقات روي نسل دوم واكسن در مراحل مياني
تولايي با اشاره به بررسي ديگري كه پژوهشگران براي تحقيقات توليد واكسن انجام ميدهند، بيان كرد: واكسن نسل دوم واكسني است كه از ويژگي توليد پروتئين خاص بر مبناي «دي ان اي» از ساختار نوكلئوتيدي ويروس بدست ميآيد. يعني بخشهايي از ويروس (ژنوم بيماري زاي ويروس) را جداسازي ميكنند كه واجد خاصيت آنتي ژني براي تحريك سيستم ايمني بدن دارد؛ در واقع RNA ويروسي را به DNA تبديل كرده و بخشهايي از ويروس را كه در شبيه سازيهاي رايانهاي نشان ميدهد قادر است سيستم ايمني بدن را در ساخت آنتي باديها تحريك كند انتخاب ميكنند.وي ادامه داد: آن بخشهاي منتخب DNA سپس به باكتريها وارد ميشوند تا مقادير زيادي قطعه پروتئيني را براي استفاده در واكسن توليد كنند. اين روش به طور چشمگيري زمان لازم براي ساخت واكسن را كوتاه ميكند.وي گفت: در واكسنهاي نسل دوم يا نوتركيب، سيستم ايمني بدن هنگام تزريق به فرد، اين پروتئين ويروسي را به عنوان مهاجم تشخيص ميدهد و براي جلوگيري از تهاجمهاي بعدي برعليه آن، آنتيبادي توليد ميكند. در اين نوع واكسن نيز، چالش عمده توليد كافي و انبوه پروتئينها براي ايجاد واكسن است كه اگر هدف توليد براي ميليونها نفر باشد، مدت زيادي را ميطلبد ولي به لحاظ كلي بر واكسن نسل اول، مزيت دارد.وي افزود: اين واكسن نيز در كشور مراحل مياني را سپري ميكند و اميدواريم محققان اين گروه دستاوردهاي خوبي داشته باشند.
نسل سوم فرايند زمان بر و پرهزينه بودن واكسن را دور ميزند
وي در خصوص نسل سوم واكسنها گفت: گروه ديگري كه در زمينه واكسن كار ميكنند، بر روي نسل جديدتر واكسن متمركز هستند. فناوري اين نوع واكسن، ايجاد يك RNA خبر رسان يا mRNA است كه بدن را براي توليد اجزاي واكسن تحريك ميكند، RNAهاي خبررسان، نسخهاي از دستورالعملهاي ساخت پروتئين هستند كه در DNA ژنها رمزگذاري شدهاند و ماشين آلات سلولي در بدن ميزبان دريافت كننده واكسن، دستورالعمل mRNA را براي ساخت پروتئين موردنظر ميخوانند.رئيس انجمن ژنتيك خاطر نشان كرد: واكسن mRNA به سلولهاي انساني ميگويد كه كدام پروتئينهاي ويروسي را توليد كنند، پروتئينها سپس سيستم ايمني بدن را براي توليد آنتي بادي براي محافظت در برابر ويروس تحريك ميكنند.وي ادامه داد: در واقع، واكنش ايمني بدن بصورت درونزاد تحريك و فعال ميشود. از آنجايي كه خود بدن ميزبان، توليد پروتئين را با واكسن mRNA انجام ميدهد، محققان ميتوانند فرآيند زمانبر و پرهزينه ساخت واكسن را دور بزنند.تولايي افزود: واكسن نسل اول بدليل سادهتر بودن، مراحل پيشرفت بهتري را طي كرده و آماده ورود به مرحله ارزيابي باليني است.رئيس انجمن ژنتيك عنوان كرد: واكسنها به افراد در جلوگيري از آلوده شدن به عوامل بيماريزا كمك ميكنند، اما ممكن است به محض آلوده شدن فرد، كمك كننده نباشد. اما استفاده از آنتي باديهاي محافظ نظير پلاسما درماني، هم ممكن است از عفونت جلوگيري كنند و هم آنها را درمان كنند. آنتي باديهاي موجود در خون افرادي كه از عفونت بهبود يافتهاند و در برابر ويروس يا باكتريهايي كه باعث بيماري شدهاند، مقاوم شدهاند، تا مدتي در بدن فرد ميمانند و هنگامي كه فرد بعدها به عفونت مشابه روبرو شد، اين آنتي باديها ميتوانند از فرد محافظت كنند.
|